‹ vorig bericht   bericht 14 van 204   volgend bericht ›

25 april 2018

Hoe de Jacob Maris de eerste CultuurProfielSchool van Rotterdam werd

Aan de buitengevel van de school prijkt het blauwe bordje. De Jacob Marisschool in Hillegersberg is nu CultuurProfielSchool, de eerste in Rotterdam. De landelijke Vereniging CultuurProfielSchool reageerde direct enthousiast toen zij een aanvraag deden. Want de school heeft haar zaakjes op orde als het aankomt op cultuuronderwijs. Er staat een beleid en aanpak van hoog niveau. Hoe kwam dat tot stand? We spraken schooldirecteur Nabila Bommeljé-Bouslam, interne cultuurcoördinator Marieke van der Veen en KCR-consulent Marjanne Alderliesten, samen verantwoordelijk voor dit succes, over hoe een idee van een bevlogen icc-er en directeur uitgroeide tot het predicaat eerste CultuurProfielSchool van Rotterdam.

Door: Sander Zweerts de Jong
Fotograaf: Dimitri Hakke

Met het KCR ontwikkelde de Jacob Maris een leerplan cultuuronderwijs waarbij cultuur een integraal onderdeel werd van hun onderwijs. ‘Het is ontstaan in 2015. We hadden toen elke week een schoolatelier van anderhalf uur, en dat was ontzettend leuk, maar er zat weinig structuur in’, vertelt Marieke van der Veen, die als interne cultuurcoördinator aan de Jacob Maris verbonden is. ‘De schoolateliers lagen heel dicht bij de interesse van de leerkracht; de ene hield van koekjes bakken, de ander van yogales en een derde van tekenen. We vonden dat er iets onder moest liggen, een fundament. Ik heb toen met Fianne Konings zitten brainstormen, zij is ouder van een kind hier op school, maar deed indertijd ook haar promotieonderzoek bij het KCR over doorlopende leerlijnen in het cultuuronderwijs. Zo zijn we begonnen, vanuit een behoefte aan structuur en verdieping’.

Marjanne Alderliesten werd vanuit het KCR betrokken bij de ontwikkeling van een leerplan voor de Jacob Maris: ‘Het was mooi om te zien dat hier de juiste mensen bij elkaar kwamen. Een bevlogen schooldirecteur, een enthousiaste cultuurcoördinator, een wetenschappelijke onderbouwing vanuit het onderzoek van Fianne Konings en de deskundigheid van het KCR. Dat is heel belangrijk geweest voor de ontwikkeling en implementatie van het leerplan en het succes daarvan. Vanuit KCR hebben we eerst een schoolscan gedaan. Daarbij kijk je heel goed wat voor een school de Jacob Maris is en wat het meest passende aanbod kan zijn. Daarmee zijn we aan de slag gegaan om het leerplan te ontwerpen. Het is een plan dat aansluit bij de visie van de school: wie is de school? Wie zijn de kinderen, de leerkrachten en de ouders. Het leerplan vormt uiteindelijk een basis voor het dagelijks handelen van de leerkracht’.

Boven het leerplan van de Jacob Maris hangt het overkoepelende schoolmotto ‘zie jezelf, zie elkaar’. Door je eigen ogen zie je de ander en de samenleving. Dat sijpelt overal in door. Eerst kijk je naar jezelf, dan kijk je naar de ander en hoe wij nu met zijn allen samenleven. In de onderbouw is dat de eigen familie, voor de middenbouw is dat de eigen wijk en in de bovenbouw de stad Rotterdam. Daarbij gaan de leerlingen naar andere plekken in de stad. Met deze thematiek van ‘zie jezelf, zie de ander’ continu in het achterhoofd, worden samen met de kinderen blokken opgebouwd waarbij veel kunstdisciplines aan bod komen.

Nabila Bommeljé-Bouslam is directeur van de Jacob Maris: ‘Ik geloof echt in deze manier van werken. Belangrijk onderdeel is het onderzoekend lesgeven en hoe wij ook als team leren observeren. Het is echt learning by doing. Je weet waar je heen wil, dat is je doel wat je wilt bereiken, maar in de eerste lessen ben je vooral oriënterend bezig door middel van het waarnemen. Wat weet ik al? wat wil ik bereiken, wat weten de kinderen al en waar hebben ze nog vragen over?’

Marieke vertelt over het moment dat ze met de leerlingen voor de eerste keer naar het oude kerkje in Hillegersberg gingen. De kinderen begonnen over de graven te rennen. ‘Op zo’n moment besef je dat je even een paar stappen terug moet doen, omdat je in de praktijk merkt dat er eerst andere vragen gesteld moeten worden’. Of toen de bovenbouw klassen naar de wijk Middelland in Rotterdam-West gingen. ‘De eerste keer was alleen observeren. Wat valt je op? Wat is er anders? Het bleek dat de leerlingen echt nog een keer terug moesten om de observaties te kunnen verwerken en vertalen naar een verbeelding. Eén bezoek was gewoon niet genoeg’.

Nabila: ‘Die belevingswereld van de kinderen is essentieel. Ik vind het belangrijk dat als ze straks van de basisschool afgaan, ze een onbevangen blik hebben op de maatschappij en Rotterdam en dat ze openstaan voor elkaar. Mijn ambitie is om de kansenongelijkheid aan te pakken, het liefst in de hele wereld maar om te beginnen in Rotterdam. Om dat te bereiken kun je je niet alleen focussen op taal- en rekenonderwijs, maar moet je de kinderen ook een stevig cultureel zelfbewustzijn meegeven. Door hier aandacht aan te besteden zie je dat kinderen elkaar beter gaan begrijpen, dit zorgt voor rust in de school.

Een stevige verankering van cultuuronderwijs binnen het dagelijks onderwijs vinden ze op de Jacob Maris dus erg belangrijk. Voor hen is het onderdeel geworden van de dagelijkse lespraktijk. En ze zien daarvan de resultaten in hun klas: leerlingen gaan op een andere manier kijken en ontdekken. Dat werkt motiverend.

Directeur Nabila Bommeljé-Bouslam:  ‘Mijn boodschap aan andere scholen zou dan ook zijn: ga eens kijken hoe deze manier, met een kader, met een leerplan en met wetenschappelijke onderbouwing, voor jouw school zou kunnen werken. Dan komen de resultaten vanzelf, dat weet ik zeker. Ik zou dat ook aan alle scholen willen vertellen. Wij willen wel komen helpen vanuit onze ervaringen hiermee’.

De officiële onthulling van het gevelbordje door Renata Voss (Stichting BOOR), Annemarie Backes (KCR) en Alice Vlaanderen (Gemeente Rotterdam) bij Jacob Maris

Op 12 april jongstleden vierde Montessorischool de Jacob Maris in Hillegersberg op feestelijke wijze dat zij als eerste school in Rotterdam het predicaat CultuurProfielSchool kregen toegewezen. De Vereniging CultuurProfielScholen-PO is een landelijke vereniging voor én door scholen die cultuuronderwijs centraal stellen. Met ambitiegesprekken, visitaties, kwaliteitskaders, inspiratie- en studiedagen stelt de vereniging scholen in staat actief en ambitieus te werken aan hun cultuuronderwijs. Het verenigingsbordje voor op de schoolgevel is een tastbaar keurmerk dat staat voor de erkenning en borging van cultuuronderwijs.

Bron: www.kc-r.nl